Τα τελευταία 25 χρόνια, η έκρηξη της επιστήμης των ηλεκτρονικών υπολογιστών και η εξέλιξη των υπερηχογραφικών ηχομετρατροπέων κατέστησε την υπερηχογραφία το «δεξί χέρι» του σύγχρονου μαιευτήρα-γυναικολόγου. Τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές η υπερηχογραφία αναπτύσσεται συνεχώς, και το γυναικολογικό υπερηχογράφημα μας βοηθάει να παρέχουμε καλύτερες, ταχύτερες και περισσότερο ακριβείς διαγνώσεις στις ασθενείς μας.
Τι είναι το γυναικολογικό υπερηχογράφημα;
Ο πρωταρχικός στόχος ενός γυναικολογικού υπερηχογραφήματος είναι να απαντήσει σε κάποιο συγκεκριμένο ερώτημα σχετικά με τυχόν παθολογικές καταστάσεις της πυέλου ή την υπογονιμότητα. Ο υπερηχογραφιστής εντοπίζει αυτές τις πληροφορίες και τις συνδέει με τις αντίστοιχες εικονογραφικές εικόνες, έχοντας υπόψιν του την ηλικία της γυναίκας, την ημερομηνία τελευταίας περιόδου, (ή έτος έναρξης της εμμηνόπαυσης) και λεπτομέρειες σχετικά με την αντισύλληψη ή τη χρήση εξωγενών ορμονών. Όλες οι παραπάνω παράμετροι επιδρούν στην υπερηχογραφική εικόνα της Μήτρας (όπου ελέγχεται τυχόν ύπαρξη ινομυωμάτων, πολύποδων και συγγενών ανατομικών ανωμαλιών) και του Τραχήλου (ως μέσο πρόβλεψης του πρόωρου τοκετού), των Ωοθηκών και των Σαλπίγγων (κυρίως για τυχόν κύστεις και όγκους) και του Θύλακος του Douglas (για ενδομητρίωση κ.α.) Αυτά εξετάζει το γυναικολογικό υπερηχογράφημα.
Πώς γίνεται το γυναικολογικό υπερηχογράφημα;
Έχουμε δύο ειδών γυναικολογικά υπερηχογραφήματα, το διακοιλιακό, το οποίο γίνεται κυρίως με πλήρη ουροδόχο κύστη και δίνει πανοραμική εικόνα της πυέλου, δείχνοντας την αλληλοσυσχέτιση μείζονων ανατομικών σχηματισμών και της πιθανής παθολογίας τους. Και το διακολπικό, το οποίο γίνεται με κενή κύστη και δίνει μια πιο στοχευμένη απεικόνιση του οργάνου που μας ενδιαφέρει.
Γυναικολογικό υπερηχογράφημα με έγχρωμο Doppler
Έχει διαπιστωθεί ότι το έγχρωμο Doppler και οι τεχνικές της τρισδιάστατης απεικόνισης συμβάλλουν στον εντοπισμό της θέσης και του μεγέθους της φλεγμονώδους νόσου της πυέλου και βοηθούν στη διάγνωση της κυστικής ενδομητρίωσης κ.α. Επιπλέον, με τη χρήση του έγχρωμου Doppler έχουν βρεθεί διαφορετικές μεταβολές της αιματικής ροής της μήτρας και των ωοθηκών κατά την περιεμφυτευτική περίοδο, στις περιπτώσεις της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η «Εμβρυοϊατρική Γενετική» διαθέτει τον υπερηχοτομογράφο Voluson S8™ με 3D διακολπική κεφαλή και δυνατότητα 3D/4D απεικόνισης, και υποστηρίζεται από ένα πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο Γενετικής.
Κάθε πότε γίνεται το γυναικολογικό υπερηχογράφημα;
Κανονικά συστήνεται μια φορά τον χρόνο στον ετήσιο προληπτικό έλεγχο. Σε διαφορετική περίπτωση, παρακολούθησης κάποιας πάθησης ή παρακολούθηση της κύησης γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Ο υπερηχογραφικός έλεγχος της εγκύου περιλαμβάνει:
- Υπερηχογράφημα Αρχόμενης Κύησης (ο λεγόμενος έλεγχος ζωτικότητας μεταξύ 6-10ης εβδομάδας)
- Υπερηχογράφημα Αυχενικής Διαφάνειας (η σημαντικότερη εξέταση προγεννητικής διάγνωσης στις 11-14 εβδ., δεν προβλέπει απλώς το σύνδρομο Down αλλά και ενδεχόμενη παλίνδρομη κύηση, κίνδυνο αποβολής ή προεκλαμψίας, υπολειπόμενης ενδομήτριας ανάπτυξης, πρόωρου τοκετού κ.α.)
- Υπερηχογράφημα Β΄ επιπέδου (η ανατομική μελέτη του εμβρύου που διενεργείται στις 20-24 εβδ.)
- Εξέταση Doppler που παρακολουθεί το έμβρυο μέσα στη μήτρα και γίνεται μεταξύ της 28ης και της 32ης εβδομάδας της κύησης.
Είναι απαραίτητο το γυναικολογικό υπερηχογράφημα;
Η έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη διαφόρων παθολογικών καταστάσεων γρήγορα και αξιόπιστα με ένα υψηλής διακριτικής ικανότητας μηχάνημα που χειρίζεται ένας υπερηχογραφιστής που γνωρίζει καλά τη μέθοδο και ενημερώνεται συνεχώς για θέματα υπερηχογραφίας είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στη διαφύλαξη της υγείας και της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας και γι’ αυτό κρίνεται απαραίτητο στον ετήσιο προληπτικό έλεγχο.
Ο καθηγητής Μαιευτικής-Γεννητικής, Πέτρος Νικολαΐδης δημιούργησε στη σχολή του Εργαστήριο Υπερηχογραφίας Υψηλής Τεχνολογίας όπου εφάρμοσε για πρώτη φορά πιλοτικά προγράμματα Εξειδικευμένης Εμβρυϊκής Υπερηχογραφίας, καθιστώντας το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής ένα από τα πρώτα ιδρύματα στον κόσμο, στα οποία οι φοιτητές εκπαιδεύονται στη νέα αυτή τεχνολογία. Είναι επιπλέον συγγραφέας της μελέτης «Το Υπερηχογράφημα στη Γυναικολογία-Μαιευτική», βιβλίου αναφοράς των Μαιευτήρων – Γυναικολόγων στις κρατικές εξετάσεις που δίνουν για την επάρκεια Υπερήχων.
