Η θεραπεία σκοτώνει τον καρκίνο, όχι τη μητρότητα

Οκτώβριος: Μήνας Ενημέρωσης & Αφύπνισης για τον καρκίνο του μαστού διεθνώς. Γιατί αυξάνονται οι αριθμοί κατά 80% σε νεαρές ηλικίες τις 3 τελευταίες δεκαετίες; Ποιος είναι ο πιο ευάλωτος πληθυσμός & πόσο σημαντική είναι η πρόβλεψη; Πόσο έχει προχωρήσει η έρευνα και η θεραπεία τα τελευταία 50 χρόνια, ώστε η ασθένεια να μας δείχνει το φιλικό της πρόσωπο: αυτό της ελπίδας; Γιατί είναι στο χέρι μας να επιβιώσουμε αν νοσήσουμε; Και, κυρίως: Πώς συνεχίζεται η ζωή και η οικογένεια μετά την ασθένεια;

Καρκίνος του μαστού: αριθμοί & αντιμετώπιση

  • Τι είναι ο καρκίνος του μαστού; Είναι ο πρώτος & συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες κι ένας από τους πιο συνηθισμένους κακοήθεις όγκους. Μιλάμε για ένα «πραξικόπημα» των κυττάρων στην ευρύτερη περιοχή του μαστού, για μια πιθανή διάγνωση που πριν από 25-30 χρόνια θεωρείτο αναπόφευκτα συνδεδεμένη με την καταστροφή.
  • Τότε ο καρκίνος του μαστού σήμαινε 2 κυρίως πράγματα:
    Α. Χειρουργική επέμβαση σε γυναίκες άνω των 50 ετών με έναν έως τρεις προσβεβλημένους λεμφαδένες
    Β. Χημειοθεραπεία για να αποφευχθούν οι τυχόν μεταστάσεις.
  • Σήμερα, έως και το 20% των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών με καρκίνο του μαστού μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς χημειοθεραπεία!
  • Ο καρκίνος του μαστού αριθμητικά:
    Τα κρούσματα στην Αμερική ξεπερνούν τα 200.000 τον χρόνο.
    Στην Ευρώπη 1 στις 9 γυναίκες νοσεί.
    Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στις 6.500 ασθενείς ετησίως.
  • Κι ενώ τα ποσοστά αυξάνονται τις 3 τελευταίες δεκαετίες και σε γυναίκες κάτω των 30-35 ετών, οι θεραπείες προχωρούν και τα ποσοστά επιβίωσης αυξάνονται θεαματικά.
  • Υπολογίζεται ότι μόνο ένα 20% των περιπτώσεων καρκίνου του στήθους δεν θεραπεύεται σήμερα γι’ αυτό και η έρευνα συνεχίζεται, ενώ με έγκαιρη διάγνωση & προληπτικές εξετάσεις το 95% των περιπτώσεων είναι ιάσιμο.
  • Αυτή η τελευταία μαγική φράση κυριολεκτικά σώζει ζωές. Γιατί; Τι σημαίνει στην πράξη;
  • ΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι αν εντοπίσουμε την παραμικρή αλλαγή στο στήθος ένα γρομπαλάκι ή κάποια αλλοίωση, ΟΣΟ ΚΙ ΑΝ ΦΟΒΟΜΑΣΤΕ, ΔΕΝ ΑΝΑΒΑΛΛΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΓΙΑΤΡΟ, ΚΛΕΙΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΙΟΛΑΣ ΜΕΡΑ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΓΙΑ ΥΠΕΡΗΧΟ.
  • Κι αν δείξει κακοήθεια επιμένουμε για άμεσο προγραμματισμό χειρουργείου για την αφαίρεσή της.
  • Γιατί μπορεί να μην ελέγχουμε την αρρώστια, μπορούμε όμως να πάρουμε αποφάσεις που θα μας σώσουν τη ζωή!

 Καρκίνος του μαστού: αιτίες, μύθοι & προβλέψεις

  •  Το 93% καρκίνων του μαστού οφείλεται σε κάποια τυχαία μετάλλαξη που δεν ξέρουμε πώς προέκυψε.
  • Το υπόλοιπο 7% όμως, οφείλεται σε γονιδιακή βλάβη, μια γονιδιακή δηλαδή μετάλλαξη, η οποία κληρονομείται.
  • ΚΙ ΕΔΩ ΕΧΟΥΜΕ ΤΟΝ 1ο ΜΥΘΟ: Μόλις το 44% των γυναικών γνωρίζει ότι ο καρκίνος του μαστού και των ωοθηκών μπορεί να μεταφερθεί τόσο από τη μεριά της μητέρας, αλλά & από την πλευρά του πατέρα!
  • Σε αυτή την περίπτωση κληρονομικού προηγούμενου, γίνεται άμεσα γονιδιακός έλεγχος ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΛΗΦΘΕΙ Η ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ, σε περίπτωση που η ασθενής ανήκει στο σπάνιο 7%.

 Η πρώιμη εμφάνιση του καρκίνο του μαστού σε άτομα κάτω των 50 ετών

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα ανθρώπινο κύτταρο μπορεί να τρελαθεί και να αρχίσει να πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα μέχρι να δημιουργήσει έναν κακοήθη όγκο. Η ηλικία προφανώς και ευνοεί σφάλματα κυτταρικής αναπαραγωγής. ΄Όσο μεγαλώνουμε, μεγαλώνει και ο κίνδυνος να εμφανιστούν αυτά τα σφάλματα γιατί τα κύτταρα υποβαθμίζονται, οι μηχανισμοί ελέγχου χάνονται και το αμυντικό σύστημα χειροτερεύει…

Τις τελευταίες 3 δεκαετίες όμως, παρατηρούνται όλο και περισσότερα κρούσματα (κατά 79%) μεταξύ ενηλίκων κάτω των 50 ετών. Οι ειδικοί το αποδίδουν στις ανθυγιεινές συνήθειες του τρόπου ζωής, την κακή διατροφή, την καθιστική ζωή, τη ρύπανση, την υπερβολική κατανάλωση αντιβιοτικών ή τους αναπαραγωγικούς παράγοντες, μεταξύ άλλων.

Αυτός είναι ένας ακόμα ισχυρός λόγος που επιμένουν στην πρόληψη, την έγκυρη διάγνωση, την αυτοεξέταση, τον έλεγχο από γυναικολόγο και τη μαστογραφία κάθε 2 χρόνια μετά την ηλικία των 40 ετών.

Προστασία από τον καρκίνο του μαστού: μπορείς να μειώσεις τον κίνδυνο;

Σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο δράσης για τον καρκίνο μπορείς άμεσα να κάνεις τα εξής:

  • Να αυξήσεις τη σωματική δραστηριότητα σε τακτική βάση μειώνοντας έτσι τα επίπεδα των ορμονών στο σώμα & δυναμώνοντας το ανοσοποιητικό.
  • Να διατηρήσεις το βάρος σου σε φυσιολογικά επίπεδα. Μην ξεχνάς: το πάχος, και ιδιαίτερα στη μέση, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των οιστρογόνων στο αίμα και να επισπεύσει τη δημιουργία κακοήθειας.
  • Να αποφύγεις την αλόγιστη χρήση αλκοόλ. Πάνω από ένα ποτήρι την ημέρα επηρεάζει τα επίπεδα των οιστρογόνων & καταστρέφει το DNA των κυττάρων. Το ίδιο ισχύει και για το κάπνισμα.
  • Να επιλέξεις να θηλάσεις τουλάχιστον 6 μήνες. Ο θηλασμός και η λοχεία προστατεύει τη μητέρα από τον καρκίνο του μαστού.

Η μεγάλη απόφαση όταν μια έγκυος αντιμετωπίζει καρκίνο του μαστού

Τι γίνεται όμως όταν τη μία μέρα μαθαίνεις ότι περιμένεις παιδί, και την επομένη βγαίνει η διάγνωση ότι πάσχεις από καρκίνο του στήθους; Συμβαδίζει ο φόβος με την ελπίδα; Πρέπει να διακοπεί η εγκυμοσύνη και να αρχίσει η θεραπεία; Και πόσο συνηθισμένο είναι να συμβεί αυτό σε μια έγκυο;

  • Μπορεί να ακούγεται ασυνήθιστο, η αλήθεια όμως είναι ότι ο καρκίνος του μαστού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα των Ηνωμένων Πολιτειών.
  • Αιτία θεωρείται η καθυστέρηση στην ηλικία που οι γυναίκες επιλέγουν σήμερα να τεκνοποιούν.
  • Η εγκυμοσύνη προστατεύει από τον καρκίνο του μαστού, αλλά σε νεαρές ιδίως ηλικίες, κυρίων μεταξύ 20-25 ετών.

Η διατήρηση της εγκυμοσύνης ταυτόχρονα με την θεραπεία του καρκίνου είναι κοινή πράξη στη γυναικολογία, και η ασθενής μπορεί να ολοκληρώσει την εγκυμοσύνη με ασφάλεια. Μια από τις πιθανές επιπλοκές όταν ανιχνεύεται καρκίνος στην εγκυμοσύνη είναι ότι η ασθενής δεν μπορεί να κάνει διαγνωστικές εξετάσεις (αξονική, μαγνητική τομογραφία). Ούτε να λάβει συμβατικές θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία. Μπορεί να κάνει ολική μαστεκτομή όμως, αυτό δεν εμποδίζει το θηλασμό, ακόμα και με ένα στήθος μπορεί να θηλάσει! Και μετά τη γέννηση μπορεί να ακολουθήσει κανονικά η χημειοθεραπεία που δεν μπορούσε να χορηγηθεί πριν, γιατί αντενδείκνυται. Σε αυτήν την περίπτωση, η εγκυμοσύνη δίνει συνήθως δύναμη στην ασθενή, και η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι να δει το προσωπάκι του μωρού της!

Η μεγάλη απόφαση όταν ο καρκίνος του μαστού είναι κληρονομικός

Τι γίνεται όμως όταν ο καρκίνος του μαστού οφείλεται σε γονιδιακή μετάλλαξη;

  • Ένας σημαντικός παράγοντας που μπορεί να κινήσει την υποψία κληρονομικού καρκίνου είναι όταν ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται σε γυναίκα ηλικίας κάτω των 35 ή 40 ετών.
  • Ή, όταν ο καρκίνος εμφανίζεται και στους δύο μαστούς ή υπάρχουν αρκετοί όγκοι.
  • Συνήθως αν επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο, μετά από έλεγχο μοριακής γενετικής, καλό είναι να εξεταστούν και τα αδέλφια της ασθενούς για να εξακριβωθεί αν είναι φορείς της κληρονομικής μετάλλαξης.
  • Επιπλέον, αν η συγκεκριμένη μετάλλαξη συνδέεται επίσης με υψηλό κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών, καλό είναι να γίνει αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή και αφαίρεση ωοθηκών και σαλπίγγων.
  • Εάν επιλεγεί μια προφυλακτική μαστεκτομή, όπως έκανε η Angelina Jolie όταν ανακάλυψε ότι είχε μετάλλαξη, ο κίνδυνος μειώνεται πάνω από 90%.

Καρκίνος του μαστού: Η ζωή συνεχίζεται… & μετά την ασθένεια

Μετά τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, και την  πάροδο 2 χρόνων από τη φαρμακευτική αγωγή, η ασθενής μπορεί να προσπαθήσει να γίνει μητέρα. Η ομαλοποίηση της εγκυμοσύνης μετά από τον καρκίνο, έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι ισοδυναμεί τελικά με την ομαλοποίηση του καρκίνου.

Η θεραπεία σκοτώνει τον καρκίνο, όχι τη μητρότητα

Δεδομένης της αυξανόμενης συχνότητας καρκίνου του μαστού σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και του υψηλού ποσοστού επιβίωσης -87% σύμφωνα με την Εταιρεία Ιατρικής Ογκολογίας-, η επίτευξη εγκυμοσύνης σε ασθενείς που επιθυμούν να γίνουν μητέρες έχει καταστεί μια από τα μεγαλύτερες προκλήσεις, καθώς θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία επηρεάζουν τα ωάρια, οδηγώντας σε ορισμένες περιπτώσεις σε πρώιμη εμμηνόπαυση.

Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν στις μονάδες μαστού να συμπεριληφθεί η αναπαραγωγική επιθυμία στους προβληματισμούς για τη θεραπεία της νόσου, προτείνοντας δυνατότητες και στρατηγικές όπως η κατάψυξη ωαρίων. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ασθενείς και το περιβάλλον τους είναι τόσο μπλοκαρισμένοι που δεν μπορεί καν να κάνει την ερώτηση από φόβο της απάντησης.

Τις περισσότερες φορές η σημασία της κατάψυξης ωαρίων είναι κυρίως ψυχολογική σε περιπτώσεις επιζώντων από καρκίνο. Από την πλευρά της, μια ασθενής θυμάται ότι πριν ξεκινήσει τη χημειοθεραπεία υποβλήθηκε σε κατάψυξη ωαρίων. «Δεν τα χρειάστηκα γιατί έμεινα έγκυος φυσιολογικά στα 41 μου χρόνια. Έκαναν όμως τη ζωή μου ευκολότερη κατά τη διάρκεια αυτών των πέντε ετών θεραπείας. Ήξερα ότι είχα αυτή τη δυνατότητα, ότι είχα κάτι να ελπίζω…»

Η εμπειρία λοιπόν, αποδεικνύει ότι το να ξεπεράσεις τον καρκίνο του μαστού, δεν σημαίνει πως χρειάζεται να βάλεις τέλος στην επιθυμία να γίνεις μητέρα.

ΥΣΤ: Σε περίπτωση οποιουδήποτε διλήμματος σχετικά με τον καρκίνο του μαστού στην εγκυμοσύνη, ή την επιθυμία να γίνετε μητέρα μετά από ένα τέτοιο περιστατικό, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας. Είμαστε εδώ για να σας ενημερώσουμε και να σας στηρίξουμε, ακόμα και συμβουλευτικά. Και μην παραλείπετε την πρόληψη, την τακτική εξέταση στο γυναικολόγο και τη μαστογραφία: Σώζουν ζωές!

  

ΠΗΓΕΣ:

  •  Ιατρική Γενετική, Πέτρος Νικολαΐδης (Παν/κο σύγγραμμα της σχολής Γενετικής του Παν/μίου Δυτ. Αττικής.
  • Cancer and Pregnancy: Estimates in Italy from Record-Linkage Procedures between Cancer Registries and the Hospital Discharge Database.
    Pierannunzio D, Maraschini A, Lopez T, Donati S, Amodio R, Bianconi F, Bruni R, Castaing M, Cirilli C, Fantaci G, Guarda L, Iacovacci S, Mangone L, Mazzoleni G, Mazzucco W, Melcarne A, Merlo E, Parazzini F, Peccatori FA, Rugge M, Sampietro G, Scambia G, Scarfone G, Sferrazza A, Stracci F, Torrisi A, Vitale MF, Francisci S. Pierannunzio D, et al. Cancers (Basel). 2023

Μοιράσου το

Μοίρασμα
Tweet!
Mail